İÇECEK İLAVE HAT YATIRIMINDA ÖNEMLİ NOKTALAR

İşletmelerin temel amacı firmanın piyasa değerini maksimize etmektir. Bir işletmenin piyasa değeri ise aldığı ve uyguladığı kararlar ile doğrudan ilişkilidir. Bu kararlar ne tür kısa ya da uzun vadeli yatırımları yaptığı, işletme faaliyetleri ve bunları nasıl finanse ettiği ile temettü politikasını içermektedir. İşletmenin değerini artırıcı bu yatırımlar ve finansmanı arasındaki ilişkileri ortaya koymak ve de anlamak değer artırıcı kararlar almak ve etkileyici finansal yeniden yapılanma açısından anahtar rol oynar. İşletmeler yatırım, finansman ve kârlılık yönetimi üzerine optimizasyonu amaçlayan kurumlardır. 

 

Yatırım yaparken başlangıçta basit hedefler belirleyerek, yavaş yavaş yatırım yapmak yatırımcının kendine olan güvenini artırır. Yatırım hedeflerinin çok doğru anlaşılması gerekmektedir. Öğrenme eğrisinin kısaltılması için yatırım yolculuğunda finansmanın aşina olunan yatırımlara yöneltilmesi daha başarılı sonuçları getirir. Yeterli bilgi ve özgüven kazandıktan sonra, daha karmaşık enstrümanlara yatırım yaparak ya da yatırım yaparak yavaş yavaş büyümek yatırımcıyı birçok noktada korumaktadır. Ancak yatırımda en önemli nokta yatırımın yapıldığı zaman yatırıma odaklanmaktır.  


Yatırım, işletmeye uzun süreli gelir girişi (nakit akışı) sağlayacak olan faaliyetlerin tümüdür. Duran varlıklar içerisinde yer alan mali ve maddi duran varlık harcamalarıdır. Dönen varlıklar gelir harcamalarıdır. İşletmenin yaşamını sürdürebilmesi ve rekabet gücünü koruyabilmek için farklı yatırımlar yapılır.


İşletmeleri yatırım yapmaya yönelten etmenler şunlardır;
1. Yasal Zorunluluklar (İşyerinde güvenliğin, huzurun sağlanması, çevrenin korunması için yasal gereksinimler dayanılarak yapılır).
2. İşletmenin Verimliliğini Artırmak (Sayısal ve sayısal olmayan değerlere göre iş veriminin artırılmasına yönelik yapılır).
3. Kar Sağlamak veya Artırmak (Piyasa koşullarına bağlı olarak mevcut ortamda ya da gelecekteki karı artırmaya yönelik olarak gerçekleştirilir).
4. Stratejik Hedeflere Ulaşmak (İşletmenin uzun vadede sağlayacağı faydalara yönelik yapılır). Yatırımlar karakterlerine göre sınıflandırılabilir. 
a. Savunma Karakterli Stratejik Yatırımlar (İşletmenin üretim girdilerini sağlamayı garanti altına alabilmek ve/veya daha ucuza sağlamak için dikey bütünleşmeye yönelik yatırım kararlarıdır).
b. Atak Karakterli Stratejik Yatırımlar (İşletmenin piyasadaki rekabet azaltabilmesi için yatay bütünleşmelere yönelik yatırım kararlarıdır).
c. Karma Karakterli Stratejik Yatırımlar (İşletmenin yeni pazarlara girebilmek amacıyla yaptığı yeni ya da ürün çeşitlendirmesine yönelik yatırımlardır).
5. Diğer Nedenler (İşletmenin kâr amacının dışında sosyal sorumluluk, prestij kazanmak ve diğer nedenlerle yatırım yapar).


Markanız büyümeye devam ettikçe ve daha fazla üretmeye başladıkça üretim kapasitenizi artırmanız zorunluluk haline gelmektedir. İçecek üretiminde mevcut hattınızın yanında yeni bir üretim hattı çalıştırmaya başladığınızda bazı önemli noktaları dikkate almanız gerekmektedir.  Kapasitenizin artışına paralel olarak üretimden satış ve pazarlamaya kadar birçok yapısal değişiklik oluşacaktır.  Yeni bir üretim hattı üreticinin tüm sisteminde gerçekleştireceği yapısal değişimlerin bazı ipuçları aşağıda detaylandırılmıştır. 


Nakit Akışı...
Birçok marka sahibi başlangıçta nakit akışıyla mücadele etmektedir.  Bir içecek markası başlatmak için önemli başlangıç maliyetleri olup bu harcamaların çoğu ön ödeme gerektirmektedir.  Yeni bir hat üretimden satışına kadar üreticinin finansman yükünü artıracaktır. Yeni üretim hattının finansman yükü, hat yatırımı ödemeleri ve hat çalıştırıldıktan sonra ki finansmanın geri dönüşüne göre çok iyi planlanması zorunludur. 


Yapısal değişiklikler için doğru ve çalışan plan yapılmalıdır...
Beklenmeyen bir diğer öğe ise, yeni bir hat ile yapılabilecek yeni ambalaj değişikliklerinin finansal etkisidir. Raflara yeni bir ürün sürülürken aşağı yönde revizyonların bilincinde olmakla birlikte ambalaj değişiklikleri kaçınılmaz olabilir. Deneyimlerin çerçevesinde ve konunu uzmanları ile yapılacak değerlendirmeler ile pazar analizleri doğrultusunda tüm revizyonları bir kerede ekleyerek değişiklik sayısını en aza indirmek en iyi yoldur. 


Üretimde kullanılacak hammaddelerin raf ömrü doğru bilinmelidir...
Hammaddelerinizin raf ömrünün bilinmesi ve takibi çok önemlidir. Üretimin artışına paralel olarak sipariş miktarları ve zamanlaması, stok döngüsü, kayıp oranları ve parti boyutlarının üretimle senkronize edilmesi gerekmektedir. Başlangıçta bir sonraki üretim işleminden önce fazla veya eksik hammadde alınması daha fazla veya eksik sipariş verilmesi potansiyel olarak önlenebilir ancak bu durum maliyetlerin artmasına neden olabilir. 

 

Ürününüzün dönemsel performansını tanımlamak... 

Satışlarınızın dönemsel değişimlerini bilmek, yeni hat koşusunun boyutunu belirlemenize yardımcı olacaktır. Örneğin, içeceğiniz yaz aylarında popülerse ilkbaharda üretilirse ürün daha soğuk aylarda olduğundan doğal olarak daha çabuk satılacaktır. Sonbaharda üretiyorsanız, satışlarınızın yaz ayları ile tutarlı olacağını düşünürseniz, stok fazlası artırma riskiyle karşı karşıya kalabilir ve potansiyel olarak raf ömrü sorunları yaşanabilir. 


Doğru tahminlerde bulunmak...
Markanızın büyümesine yardımcı olmak için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri çok yoğun pazarlama ve satış yapmaktır. Bu çerçevede beklenti ve tahminlerin şekillendirilmesi önemlidir. Satış ve bu çerçevede haddeleme tahmini, üretimin daha iyi planlanmasına, nakit akışının yönetilmesine ve hammadde maliyetlerinin oluşturulmasına çok yardımcı olur. Kaba bir tahminin hiç olmamasından daha iyi olduğu bilinmelidir. Yatırım yapılırken aşağıdaki verilerin tahminlenmiş olması gerekmektedir. 


a. Yatırım tutarı
b. Yatırımın işletmeye sağlayacağı nakit tutarı
c. Yatırımın ekonomik ömrü
d. Yatırımın ekonomik ömrü sonundaki hurda değeri


Daima bir acil durum planı olmalıdır...
Ambalaj ve piyasadaki pazar artışlarını planlamak, yapılan işi uzun vadede her zaman kurtarabilir. Pazarda tüm markalar, büyük veya küçük, fiyat artışları ve fiyat dalgalanmaları yaşarlar. Her yıl ürün satışı maliyetinin ülkesel ve küresel enflasyonda dikkate alınarak minimum (COGS) %3-5'ini tahmin etmenin önemi vurgulanmaktadır. Genellikle Kasım ve Aralık ayları yeni fiyatların belirlendiği aylardır.


Risk planlaması...
Ticari hayatta her zaman risk unsuru vardır. Önemli olan yapılacak “Risk Planlaması”dır. Kazançlar kadar kayıplarında planlanması ve çözümlerin ne olduğunun ve izlenecek yolların önceden belirlenmesine çalışılması bu yolculukta çok yardımcı olur. 


Risk ve getiri arasındaki ilişki çok iyi bilinmelidir. Tipik olarak, yatırımlarda elde edilen getiri ne kadar yüksek olursa, alınan risk o kadar yüksek olmaktadır. Bireyler değişen derecelerde risk iştahlarına sahiptirler. Bu, kişiliğe veya hayattaki koşullara dayanmaktadır. Agresif bir kişi, daha iyi getiri elde etmek için daha fazla risk almak için daha istekli olabilirken, muhafazakâr bir kişi daha az belirsizlik için daha düşük bir getiri kabul etmeyi tercih edebilir.


Yeni bir işi başlatmak ve büyütmek her zaman zor bir iştir. Ancak, önden mümkün olduğunca fazla öğrenme ve planlama, gelecekte hayal kırıklığı ve mali sıkıntıdan üreticileri kurtulacaktır.


KAYNAKLAR
* Anon, 2004: İşletmelerde Yatırım Yönetimi, MÜSİAD Yayınları: 49, Yönetim Kitaplığı: 4, ISBN 975 - 7215 - 51 – 1, 79 s. 
* Anon, 2017: Food & Beverage Investment Trends, 2017 IFAMA World Conference, Robo Securities, 26 s. 
* Fitzgerald, C. Sustainable Growth of the Drinks Industry, 27 s.
* Roberge, D. 2017: Guide to Product Packaging For The Food Industry, Industrial Packaging, 4 s. 
* Saygı, Y. B. 2017: Gıda Sanayinde Teknik Yaratıcılık. Dünya Gıda Dergisi, Mayıs 2017-5, s. 92-98.
* Saygı, B. 2017: Gıda Sanayinde Teknoloji Transferi: Başarı için Önemli Noktalar, Gıda Türk Dergisi, Eylül-Ekim, 2017, Sayı: 21, s 52-54.
* Vilinskis, C. 2018: Your Second Beverage Production Run is Looming, Now What? Drinkpreneur.