“SAĞLIK İÇİN SOKAK SÜTÜ SATIŞLARI ENGELLENMELİ”

Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Harun ÇALLI

 

 

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Türkiye’de yaygın olarak kullanılan çiğ sütün sağlıklı ve güvenli olarak tüketilebilmesi için vatandaşa doğrudan arzına ilişkin hazırladıkları Tebliğ taslağını Başbakanlığa gönderdiklerini açıkladı. Tebliğle çiğ sütün doğrudan tüketiciye ulaştırılmasında yeni düzenleme öngördüklerine dikkati çeken Çelik, ancak ari çiftlikler ve işletmelerde üretilen sütün satılabileceğini, bu kapsamda üretilen yaklaşık 1 milyon 300 bin ton civarında süt bulunduğunu söyledi. Çelik’in verdiği bilgiye göre, çiğ sütün son tüketiciye satışı, sağımdan itibaren 24 saat içinde yapılabilecek. Çiğ süt tüketiciye tek kullanımlık malzemeden yapılmış ambalaj içinde veya tüketici tarafından verilen kaba konarak arz edilebilecek. Üretici çiğ sütü sadece doğrudan tüketicilere veya yerel perakendeciye satabilecek.


Çiğ sütün tüketiciye arzında mesafe de önemli olacak. Otomatik satış makinesi sahibi süt üreticileri sütü, 200 kilometre yarıçap içerisindeki tüketicilere satabilecek. Süt, üretim yerinden tek kullanımlık bir ambalaj içerisine konulduktan sonra ise 500 kilometre yarıçap içerisinde satışa sunulabilecek.


ASÜD, sağlık endişelerine dikkat çekti...
Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği (ASÜD) Yönetim Kurulu Başkanı Harun Çallı, sektörde kayıt dışılığın altını çizerek, ASÜD’ün kurulduğu tarihten bu yana sokak sütünün sağlığa zararları konusuna dikkat çektiğini söyledi. Yapılan bilimsel araştırmaların denetimden uzak olarak satışa sunulan sokak sütünün toplum sağlığı açısından yarattığı tehlikeyi ortaya koyduğunu vurgulayan Çallı, ASÜD olarak Bakanlığın çiğ süt düzenlemesi hazırlıklarında akademisyenlerin konuya ilişkin yaklaşımlarını paylaştıklarını kaydetti. Çallı, şu değerlendirmeleri yaptı: “Sayın Bakanın açıklamalarında, çiğ süt satışının sadece ari işletmeler ve çiftliklerden yapılacağını açıklamasını çok önemli buluyoruz. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan izinli işletmelerin gıda güvenliği gereklerine uygun olarak çiğ süt satışı yapabilmeleri için sütün sağıldığı hayvanların hastalıktan ari olması ve sütün 24 saat içinde son tüketiciye ulaştırılması gerekecektir.


Çiğ süt satışının hastalıklardan ari, hijyenik ortamlarda, kaliteli süt üreten işletme ve çiftliklerle sınırlandırılması, bu işletmelerin bir yandan çiğ süt kalitesi, diğer yandan da ambalajlı satış için yatırım yapmalarını da beraberinde getirecektir. Bu durum, çiğ süt kalitesinin istenilen seviyede olmadığı ülkemizde süt kalitesinin yükselmesi adına olumlu bir adımdır. Ayrıca sütün yerel perakendecilerde ambalajlı olarak satılması, tüketici sağlığı için çok önemlidir. Çünkü sütün dışardan olası bulaşanlara karşı korunmasını sağlayan en önemli faktör olan ambalaj, üründe izlenebilirliği sağlayarak, güvenli tüketimin garantisini vermektedir.


ASÜD olarak yıllardır ambalajlı süt ve süt ürünlerinin sağlıklı olduğunu savunuyor olmamız, boşuna değildir. ASÜD üyesi sektör kuruluşları, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan kayıt ve onaylı olarak, tüm kalite standartlarına uygun, sağlıklı, ambalajlı, güvenilir ürünleri tüketiciye sunmaktadır. Ancak çiğ süt satışı konusundaki bu sınırlamaların tüketiciye iyi anlatılması gerekmektedir. Zira bu nokta dikkate alınmayıp, tüketicinin sokak sütüne yönelmesi, toplum sağlığını büyük bir risk ile karşı karşıya bırakacaktır. Bu bakımdan her türlü denetimden uzak, kayıt dışı sokak sütü satışları mutlaka engellenmelidir. Caydırıcı tedbirlerle desteklenmiş, daha yoğun denetimler yapılmalıdır.”


Soğuk zincire alınmadığı takdirde kısa sürede sağlığa zararlı bakterilerin oluşumuna açık olan çiğ süt satışının zorluğuna dikkat çeken ASÜD Başkanı Çallı, dünyada çiğ süt satışına ilişkin bilgileri de paylaştı. Hiçbir bulaşıcı hayvan hastalığının olmadığı ABD’nin 36 eyaletinde çiğ süt satışının yasak, 3 eyalette sınırlı serbest, 11 eyalette ise serbest olduğunu bildiren Çallı, AB’de ise Fransa, Birleşik Krallık, İspanya’da 24 saat kuralı gözetilerek, çiğ süt satışı yapılan noktalar olduğunu söyledi. Çallı, İngiltere, Galler ve Kuzey İrlanda’da 1997 yılında 570 çiftlikten çiğ süt satışı yapılıyor iken, bu sayının 2015 yılında 100’a düşmüş olmasının da çiğ süt satışı konusundaki zorluğu ortaya koyduğunu ifade etti. Çallı, “Çiğ sütün gerçekten hayvan hastalıklarından ari işletmeler ve çiftliklerde, hijyenik ortamlarda, standartlara uygun olarak elde edilmesi ve belirlenen sürede satışa sunulması gerekiyor. Bunun için işletme ve çiftliklerde hayvan hastalıklarının kontrolü çok sıkı bir şekilde yapılmalıdır. Bu da küçük işletmelerin altından kalkamayacağı kadar masraflı ve zor bir işlemdir” diye konuştu.


ASÜD, USK’nın çiğ sütte referans fiyat artışını destekledi...
Üretici, sanayici, kamu ve akademi olmak üzere süt sektörünün tüm taraflarını tek çatı altında toplayan Ulusal Süt Konseyi (USK), oluşturan tarafların tamamının temsil edildiği USK Yönetim Kurulu Aralık ayı toplantısında, 1 Ocak-1 Temmuz 2017 tarihleri arasındaki 6 aylık dönemde uygulanması tavsiyesiyle, çiğ sütte referans fiyatı yeniden belirledi. Halen litre başına 1 lira 15 kuruş olan referans fiyat, yüzde 3,5 yağ oranı ve yüzde 3,1 protein içerikli çiğ süt için 1 lira 21 kuruşa yükseltildi. Böylece ilk kez tavsiye niteliğinde belirlenen referans fiyatta, çiğ süt kalitesi kriter olarak değerlendirmeye alındı.


USK’nın kararına ilişkin olarak Ambalajlı Süt ve Süt Ürünleri Sanayicileri Derneği’nden (ASÜD) yapılan açıklamada, süt sektörünün üreticisiyle, sanayicisiyle bir bütün olduğuna vurgu yapıldı. ASÜD’ten yapılan açıklamada “USK’nın üstlendiği misyon toplumun tüm kesimlerine de katkı sağlıyor. Bugün USK sayesinde farklı kesimlerin kendilerince fiyat açıklaması hem üreticiyi hem sanayiciyi spekülasyonlardan kurtarmıştır” denildi. Açıklamada, “ASÜD olarak kuruluşumuzdan bugüne çalışmalarımızı, üretici ile sanayicinin aynı gemide bulunduğu bilinciyle sürdürüyoruz. Üretici üretmediği takdirde sanayi hammadde temininde sıkıntıya girer, sanayide çarklar dönmediği takdirde üreticinin sütü değerini bulamaz. Dolayısıyla sektörün büyümesine, gelişmesine katkı yapacak her türlü kararın arkasındayız” ifadelerine yer verildi.


ASÜD açıklamasında, USK’nın görev alanına giren çiğ sütte tavsiye niteliğinde referans fiyat belirlenmesinde, süt kalitesinin bir kriter olarak değerlendirmeye alınmasının önemli olduğunun da altı çizildi.