Emel KOÇAK  - Teknik Satış Müdürü/Aromsa

Çay, Latince ismi Camellia sinensis olan ve bir asırlık ömre sahip, yaprağını dökmeyen her dem yeşil kalan bir bitkidir. Proses şartlarındaki değişiklikle birlikte beyaz, yeşil, oolong ve siyah çay çeşitleri oluşmaktadır. Günümüzde çok popüler olan matcha çayı da aynı bitkiden üretilmekte, çay yapraklarının özel şekilde kurutulup, öğütülerek toz haline getirilmesi ile elde edilmektedir.

Çay ilk olarak MÖ 2700 yıllarında Çin İmparatoru Shennong tarafından keşfedildi. MS 600-900 yılları arasında Japonya ve Kore’ye taşındı. Etimolojik yani kelime kökeni olarak bugün kullandığımız “çay” kelimesi, bize Çin'in bir lehçesiden gelmiştir. Okunuş olarak "ça", Latin harfleriyle yazımı "cha" olan bu kelime, zamanla Orta Asya, Orta Doğu ve Kuzey ülkelerine kadar ilerlemiştir. Bu nedenle bu coğrafya içinde yer alan neredeyse tüm ülkelerde “çay” olarak okunmaya devam eder. Yeterli düzeyde sıcaklık ve nemin bulunduğu yerlerde, örneğin Güney Hindistan, Sri Lanka, Java, Sumatra ve Kenya’ da yıl boyu çay sürgünü sürer. Komşumuz Gürcistan ve İran’ın Hazar Denizi kıyılarında da yetişir.

Ülkemizde Doğu Karadeniz kıyılarında çay Mayıs-Ekim aylarında 3-4 sürgün şeklinde oluşur. Çay bitkisinde sürgün uçlarından taze olarak koparılan iki yaprakla bir tomurcuk (2,5 yaprak), nitelikli çay üretiminde kullanılır. Çayın kalitesi yetiştiği toprağın durumu, iklim şartları, kullanılan gübreler, rakım vb. faktörlere göre çok değişkenlik gösterir. Türkiye dünyanın en fazla çay üreten 5. ülkesidir. Üzerine kar yağan iki çaydan birisi ülkemizde (diğeri Hindistan’ın kuzeyinde) yetişmektedir. Üzerine kar yağdığı için tarım ilacı kullanmak zorunda kalmayabiliyorsunuz. Bu sayede kimyasal gübreden vazgeçerek organik çay yapabilecek potansiyele sahip olabiliyoruz. 

Bugün çay, dünyada sudan sonra en çok tüketilen ikinci içecektir ve şekerli Türk Rize çayından tuzlu Tibet tereyağı çayına kadar bu içeceği hazırlamanın neredeyse dünya üzerindeki kültürlerin sayısı kadar yolu vardır. Uzmanlar günde 3-4 fincan çay içmenin damar sağlığına iyi geldiğini belirtiyorlar.

Dünyada en fazla kişi başı çay tüketimine sahip ülkeyiz. Yalnızken içiyoruz, arkadaşlarımızla içiyoruz; sabah, öğlen, akşam her daim içiyoruz. Kişi başı yıllık çay tüketimi dünyada ortalama 500 g iken Türkiye‘de yaklaşık 4,2 kg civarında. Türk Çayı hafif buruk ve rengi kıpkırmızı “Tavşan Kanı” olmalı. Bununla birlikte bizim için çay demlemek, demlenirken evi saran güzel dem kokusu çayı çay yapan özelliktir.

Çayın tüketim şekli kültürlere ve zamana bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Çay orjinal haliyle tüketilirken, farklı aromalarla lezzetlenmiş çaylar da önemli bir yere sahiptir. Özellikle genç yaş grupları farklı aromalarla lezzetlenmiş çay tüketmeyi tercih etmektedir.

Çayda en yaygın olarak bergamot aromasını görüyoruz. Bergamot, turunçgil ailesinden gelen Akdeniz coğrafyasında yetişen bir meyvedir. Bergamot yağı ve/veya aroması ile harmanlanmış çaya Earl Grey Çayı denilmiştir. 

Çaylarda trend daha çok turunçgiller, orman meyveleri kombinasyonları ve çiçek tatları yönündedir. Bunlarla birlikte özellikle siyah çayla iyi bir kombinasyon oluşturan tatlı “truffle, tiramisu, browni” gibi aromalar da hayatımıza girmeye başlamıştır. Çaylarda sıvı ve ekstrüde aromalarımız kullanılmaktadır. Ekstrüde aromalarımız belirli şekil ve büyüklükte yapılabilmektedir. Yeni teknoloji ürünlerimizden aglomere aromalar da çayda kullanılmaya başlanmıştır. Bitki çaylarının hayatımızdaki yeri artmaya başladığından beri aroma kombinasyonları bu çaylarda da çeşitlenmeye başlamıştır. 

Aromsa olarak, uzun yıllara dayanan deneyim, ileri teknoloji ve inovatif yaklaşımla çalışan uzmanlarımızla, her çay türüne göre istenen tipte ve kombinasyonda aroma ve ekstraktlar sunmaktayız.

Türkiye’de ve globalde takip ettiğimiz ürün ve lezzet trendlerini iş ortaklarımız ile paylaşıyoruz. Laboratuvarlarımızda iş ortalarımız ile birlikte çalışıyor, Türkiye’de ve dünyada “yaratıcı lezzet ortağı” olduğumuz firmaların ürünlerine lezzet katmanın heyecan ve mutluluğunu yaşıyoruz.