RÖPORTAJLAR

Gemak Gıda End. Mak. ve Tic. A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Necil BÜYÜKPAMUKÇU ile gerçekleştirdiğimiz keyifli söyleşiyi ilgiyle okuyacağınızı umut ediyoruz.

Gıda sektörüne ve özellikle süt ve süt mamulleri üretimine yönelik anahtar teslimi projeler üreten sektörün öncü firmalarından birisiniz. 1969 yılından bugüne GEMAK hakkında bizleri bilgilendirir misiniz?
Gıda, kimya, kozmetik, ilaç sanayine yönelik, inşaat dahil anahtar teslimi tesisler kurulması amacıyla, iki Makine Yüksek Mühendisi Hikmet Ünsal ve Ekrem Türker tarafından kurulan şirketin bizler hizmetini sürdüren 2. ve 3. kuşaklarız. Ben şirketin bünyesine 1979 yılında katıldım. 1972 yılından bu yana sektöre hizmet vermekteyim. Bu arada aramızdan ayrılan kurucumuz Hikmet Ünsal’ı da rahmetle anıyoruz. Sorunuzda da belirttiğiniz gibi sektörümüzün modern tesisler kuran öncü firmasıyız ve bununla gurur duyuyoruz. Süt sektörüne öncelikle ülkemizde süt endüstrisine yönelik tesislerin kurulumuyla başladık, ardından meyve suyu, kimya, ilaç, çikolata, maya, bisküvi kreması, üretim tesislerine fizibilite, mühendislik, proje, üretim, yazılım, montaj ve devreye alma hizmetleri vererek devam etmekteyiz.

GEMAK A.Ş. bir proses firmasıdır. Genel olarak sıvı üretim yapan sektörlere, 14 bin m2 kapalı üretim alanı ve 5 bin m2 kapalı alanlı montaj fabrikasıyla 2 ayrı fabrika binasında hizmet vermekteyiz. Bu hizmeti, çeşitli branşlardaki 52 adet mühendis, tekniker arkadaşımız olmak üzere 215 mevcudumuzla vermekteyiz. Firmamız prosesin niteliğine göre, makine yerleşimiyle başlayıp, tesisin bina özelliklerinin ölçü ve kesit projelerinin çizilmesi, proses ekipmanlarının seçimi, akış şemalarının endüstriyel ve proses borulama süreçleri, elektrik otomasyon yazılım projelerinin yapılması da dahil tesisin tamamının projelendirilmesi kendi bünyemizdeki, çeşitli disiplinlerdeki mühendis ve tekniker arkadaşlarımız tarafından yapılmaktadır.

2017 yılında ülkemize kazandırdığımız ve Türkiye’nin 368. merkezi olan GEMAK AR-GE merkezimize ek olarak, sektör çalışanlarına ve kendi çalışanlarımıza yönelik kurduğumuz GEMAK Akademi adlı eğitim kurumuz bulunmaktadır. Bugüne kadar 45 ülkeye ihracat yaptık, anahtar teslimi tesisler kurduk, tüm bu tesisler başarı ile çalışmaktadır. İngiltere’ye ilk anahtar teslimi süt tesisi kuran öncü firmayız. Şu ana kadar İngiltere’de 14 tesisi projelendirerek devreye aldık. “Yeni Nesil Fabrikalar” sloganımızla yapmış olduğumuz tesisler ve ihracatlarımızla şirket mensuplarımız ve ülkemiz adına gurur duyuyoruz.

Projelendirilen tesisler fabrikamızda imal edilmektedir. İmal edilen makine ve ekipmanlar, montaj fabrikamızda yerleşim projesine uygun olarak yerleştirilip borulama işlemleri yapılmaktadır. Numaralandırılarak sökülen ekipmanların sevk sonrası yerine kolayca tekrardan montajı yapılmakta, elektrik kuvvet ve kumanda hatları çekilip, yazılım yüklendikten sonra tesis devreye alınmaktadır. Daha sonra üretimi yapılarak, müşterimize tesisi teslim edilmektedir. Ardından da periyodik bakım ve servis hizmetleri müşterimize verilmektedir.

Üretim ve satış portföyünüzde bulunan makineler ve müşterilerinize sunduğunuz hizmetler nelerdir?
Süt işleme ekipmanlarının tamamına yakınını imal etmekteyiz. Daha önce de belirttiğim gibi biz bir proses firmasıyız. Prosessin gerektirdiği makine ve ekipmanlar üretmekteyiz. Örnek vermemiz gerekirse, depolama proses tankları, plakalı borulu eşanjörler, götürücü vakumlu pişiriciler, plakalı evaparatör, proses tekneleri, süt ürünleri yapılması için imalat üniteleri, CIP üniteleri, buzlu su üretimi, CIP geri kazanım, dozajlama konveyör, hopper, vana tarlası, otomasyon üniteleri imalatı, kuvvet ve kumanda panoları, otomasyon, yazılım, tesis montaj ve borulaması, devreye alma, mamul üretim hizmetleri vermekteyiz.

AR-GE çalışmaları ve gelişen teknolojinin Türk sanayisine katkıları hakkında neler söylersiniz? GEMAK için AR-GE’nin önemi ve bu konudaki çalışmalarınız hakkında bilgi alabilir miyiz?
AR-GE’nin bir şirket için ne kadar önemli bir bölüm olduğunu TÜBİTAK AR-GE çalışmalarına başlamadan önce biliyordum. AR-GE merkezimiz şirketimizin adeta lokomotifi olmuştur. 2017 tarihinden bu yana 31 adet proje tamamladık. Bu projelerimizle ilgili 49 adet akademik yayın, 4 adet patent başvurumuz, 6 adet faydalı model ve 6 adet de tasarım tescil belgemiz var. Genellikle geleneksel yöntemlerle yapılan ürünleri, endüstriyel hijyenik şartlarda üretilmesi, minimum enerji tüketen ekipmanların üretilmesi, gıda tesislerinde su tüketiminin azaltılmasına yönelik ürünlerin üretilmesi, peynir altı suyundaki değerli proteinlerinin kazanımı gibi projelerimiz şirketimizin portföyüne girdi ve şu anda firmalara satışını ve üretimini yaparak uyguluyoruz.

1972 yılında süt endüstrisi sektöründe işe başlarken, depolama tankları hariç, süt işleme ekipmanlarının tamamı, İsveç, Danimarka, Macaristan ve İtalya’dan gelmekteydi. Ne mutlu ki bizlere bu ekipmanların tamamı, gıda işleme ekipmanlarının tamamına yakını ülkemiz firmalarınca imal edilmektedir.
Gıda endüstrisine makine üreten firmalarımıza AR-GE merkezleri vasıtasıyla bu sektördeki ürünlerin geliştirilmesi ve yeni ürünlerin üretilmesi için üniversitelerden, bu konuda çalışma yapan öğretim üyelerimizden destek almalarını öneriyorum. İleriki yıllarda gıda makinesi üretimi yapan sektörümüz teknoloji üreten, ihraç eden bir duruma gelecektir.

Anahtar teslimi projeler ve satış sonrası sağladığınız teknik destek hizmetleri hakkında bilgi verir misiniz?
Süt mamulleri, meyve suyu, ilaç, kimya, kozmetik, çikolata, sıvı vegan mamulleri tesisleriyle ilgili, projelendirme, üretim, montaj, yazılım, devreye alma, hizmetlerini GEMAK A.Ş. çatısı altında vermekteyiz. Ayrıca tesisin devreye alınması, eğitim ve mamul üretimleriyle ilgili hizmetlerimiz var, isteyen firmalara bu hizmeti vermekteyiz. Satış sonrası servis hizmetlerimizle üretimini ve satışını yapmış olduğumuz ekipmanların, uzaktan erişimle veya yerinde periyodik arıza, bakım hizmetlerini, servis mühendisi ve teknisyenlerimiz vasıtasıyla vermekteyiz. Sloganımız; Türkiye’de 24 saatte, yurtdışında 72 saatte arızayı gidermektir.

2020 yılını nasıl geçirdiniz? Pandemi firmanızı ne ölçüde etkiledi? 2021 yılı içerisinde hedef ve planlarınız hakkında biraz bilgi verir misiniz?
Daha önceden dünyaca bilinmeyen bir salgının ortaya çıkması ve bu salgından etkilenen çalışanlarımızın hastalığa yakalanması bizleri ilk başlarda tedirgin etti. Alınan önlemlerin uygulamaya geçilmesiyle normal çalışma düzenimize geçtik. Almış olduğumuz siparişlerimizi tamamladık. İhracat yapacağımız ülkelerde de hastalık nedeniyle fabrika inşaatları bitmeyince, sevkiyatlarımızı bir süre gerçekleştiremedik. Uzun bir süre makineler fabrikamızda bekledi, işlerimizi aksattı. Şirketimiz her yıl yapmış olduğu 5 yıllık stratejik planlamayı gözden geçirir, gelecek yılın hedeflerini koyardık. Bu yıl en büyük planımız, çalışanlarımızın ve bizlerin sağlıklı kalmaları için alınacak önlemler oldu. Ayrıca ABD’ye ve daha önce gitmediğimiz Güney Afrika ülkelerine açılma hedeflerimizi koyduk ve bunlarla ilgili olarak çalışmalarımıza başladık. ABD Chicago Illinois’de şirketimizi kurduk. Senegal, Nijerya, Kenya ülkelerine de temsilcilerimizi atadık. Seyahat engellerinin kalkmasını beklemekteyiz.

Birçok sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştiriyorsunuz. Örnek olması açısından bizlere bu çalışmalardan bahseder misiniz?
Kurumumuzda sektör mensuplarına, genç mühendis arkadaşlarımıza uzmanlık alanlarıyla ilgili eğitimler veriyoruz. Onlara tecrübelerimizi ve bilgi birikimlerimizi aktarıyoruz. Ayrıca üniversitelerimizde veya stajlarında uygulama imkânı bulamayan çeşitli branşlardaki genç mühendis arkadaşlarımızın, pratik yapabilecekleri bir uygulama tesisini kurmaktayız. Çalışmalarımıza başladık, önümüzdeki yıl bu projemizi tamamlayacağız.

Biz bir mühendislik firmasıyız, şimdiye kadar bünyemizde değerli mühendisleri yetiştirdik. Şirketlerini kurdular, bazı arkadaşlarımız önemli kurumlarda kritik görevler yürütmektedirler. Bununla da gurur duymaktayız. Buradan hareketle ülkemiz bizleri okuttu, iş sahibi yaptı, şimdi çalışanlarımızla ülkemize hizmet veriyoruz. Bizlerin bu ülke insanına ve ülkemize yararlı bireyler yetiştirilmesine de faydamız olsun diye önceki yıl GEMAK Akademiyi kurduk. Ayrıca, sadece insanlar için değil dünyayı paylaştığımız diğer canlılar için de fayda sağlamaya özen gösteriyoruz.

Dönemsel olarak hayvan dostlarımız ve çevre için faydalı projeler hayata geçirmeye, özellikle dünyamızın daha çok nefes alabilmesi için ağaçlandırma bölgeleri oluşturup tüm ekibimiz ve katılmak isteyen misafirlerimizle ağaç dikim günleri organize ediyoruz. Yine sokak hayvanları için de dönemsel projeler hayata geçiriyoruz ve uzun vadede bu konuda farklı projelerimiz de hayata geçebilir. Ankara Sanayi Odası 2. OSB bölgesindeki fabrikamızın bahçesinde de mini bir hayvan barınağımız var. “Alma, evlat edin” diye sosyal sorumluluk projemiz kapsamında, yaralanmış bir şekilde veya yardıma muhtaç olarak bulduğumuz hayvanları bu küçük barınağımızda misafir ediyoruz. Gerekli tüm tedavilerini ve beslenmelerini sağlıyoruz. Tabi bu minik bir girişim ama buradaki dostlarımız da ailemizden oldukları için onlardan bahsetmemek olmazdı.

Müşterilerinize satın almalarda nelere dikkat etmelerini önerirsiniz?
Tesis kurmayı planlayan müşterilerimize öncelikle kuracağı tesisle ilgili işleyeceği ürünün hammaddesine ulaşabilecek mi? Bu soruya cevap aramalı. Kapasitesini ve ürün çeşitliliğini belirlemek için fizibilite yapmalı ve bu ürünleri hangi ambalaj ile piyasaya süreceğini belirtmelidir. Kırsal kalkınma, IPARD ve yöresel teşvik gibi faydalardan nasıl faydalanabilir, araştırılmalıdır. Tesisin kurulacağı yer de önemlidir. Elektrik, su, atık tesislerine yakın olan arazileri seçmelerini bunun içinde Organize Sanayi Bölgelerine yatırım yapmalarını öneriyorum. Bu sorunlar bu gibi bölgelerde çözülmüş olmaktadır. Ayrıca tesisi kurdurmayı düşündüğü firmaları seçerken, yatırımın yanı sıra ona rehberlik de yapabilmelidir. Rekabet gün geçtikçe artıyor, bu nedenle tesisini kurarken minimum maliyetli, farklı ürünler üretebilecek teknolojiye sahip bir tesis kurmalarını öneriyorum.

Türkiye’de gıda sektöründeki genel problemler hakkında neler söylemek istersiniz?
Gıda sektörünün problemlerini sermeye yetersizliği, finans kaynaklarına erişmede zorluk ya da yüksek maliyetli olması, ham maddeye ulaşım zorluğu kalite düşüklüğü, yetişmiş eleman eksikliği, tesis kapasitelerinin düşük olması, denetim noksanlığı ve kayıt dışılık olarak sıralayabiliriz. Enerji maliyetlerinin yüksekliği, devlet desteklerine ulaşımda zorluk, en önemlisi de ürünlerin güvenirliği konusunda basın ve kamuoyunun yanlış bilgilendirilmesi, genel problemler arasında yer almaktadır.

GEMAK olarak sizin bu süreçte sunduğunuz çözüm önerileri nelerdir?
GEMAK olarak devlet desteklerine kolayca erişimin önü açılmalı diye düşünüyoruz. Bu konuda danışman desteğinin girişimcilere ücretsiz sağlanması, yetişmiş eleman ihtiyacı, okullaşan işletmeler adıyla yapılacak uygulamayla öğrencilerin öğrenimlerini işletmede çalışarak okullarına devam etmeleri, süt üretiminin artışı için 200 başlı ya da daha fazla mevcutlu modern çiftlikler teşvik edilmeleridir. Mevcut süt işletmelerinin kapasitelerinin arttırılması, yüksek kapasiteli modern işletmelerin kurulmasının teşvik edilmesi gerekmektedir. Kamuoyunun yanlış bilgilendirilmesinin önlenmesi için, üniversitelerimizin sivil toplum kuruluşlarının, basın yayın kuruluşları vasıtasıyla doğru bilgileri topluma ulaştırması gerekmektedir.

Süt ve süt ürünleri sektörünün geleceğini nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizce yerli üretici neler yapmalı?
Gıdaya erişim her zaman için önemli olmuştur. Süt ve mamulleri de hayatımızın her safhasında ihtiyaç duyduğumuz en önemli gıda maddesidir. Bilhassa çocuklarımızın gelişiminde önemlidir. Nüfusumuz artıkça süte olan ihtiyacımız da artmaktadır. Ayrıca ihracat imkanları arttı. Komşu ülkelerden başlayarak Çin’e kadar firmalarımız ihracat yapmaktadır. Geleceği parlak bir sektördür. Bu nedenle yabancı yatırımcılar bu sektöre Türkiye’de yatırım yapmaktadır. Yerli üreticilerimiz, süt sektörünün lokomotif kuruluşlarıdır, kapasitelerini ve otomasyon seviyelerini yükselterek üretim standartlarını artırmalı, maliyetlerini düşürmelidirler.

Hedef pazarlar ve yeni dönem projeleriniz nelerdir?
Misyonumuz dünya markası olmaktır. Şimdiye kadar 45 ülkede tesis kurduk, kurmaya devam ediyoruz. Güney Afrika’da yeni ülke pazarlarına girmeyi hedefliyoruz. Projelerimiz Covid-19 salgının seyrine, yurtdışı seyahat serbestliğine bağlı, bu nedenle ülkemiz içerisindeki projelere daha çok odaklanacağız.

Son olarak eklemek istediklerinizi alabilir miyiz?
Covid- 19 salgını nedeniyle vakaların arttığı bu günlerde, daha da önem kazanan gıda sektörleri mensuplarının emekleri için teşekkür ediyorum. Ülkemiz ve dünya insanlarının, açıklanan tedbirlere uyarak, hastalığın son bulmasını diliyorum.

Vermiş olduğunuz bilgiler için çok teşekkür ederiz.

RÖPORTAJLAR

DİĞER RÖPORTAJLAR