RÖPORTAJLAR

“Meyve suyu endüstrisi, insan beslenmesine, tarımsal kalkınma ve istihdama, ülke ekonomisine yarar sağlama azmini devam ettirmektedir. Ülkemize ve insanımıza katkılarımızı artırarak sürdüreceğiz” diyen Meyve Suyu Endüstrisi Derneği (MEYED) Başkanı İlker GÜNEY ile gerçekleştirdiğimiz söyleşiyi ilgiyle okuyacağınızı umut ediyoruz.

İlker Bey, öncelikle DrinkTech Dergisi olarak sizlere yeniden seçilmiş olduğunuz görevinizde başarılar diliyoruz. Yeni dönem proje ve hedefleriniz hakkında bizleri bilgilendir misiniz?

Öncelikle iyi dilekleriniz için teşekkür ederim. Bu yıl, ülkemizin meyve suyu sektöründe çatı organizasyon ihtiyacı doğrultusunda kurulan ve sektörde yer alan kuruluşları bu çatı bünyesinde bir araya getiren MEYED’in 25. kuruluş yıl dönümü.

Meyve suyu endüstrisinin değer zincirinde yer alan 46 firmadan oluşan üye yapısıyla etkin ve kapsamlı bir temsil platformu oluşturan MEYED, aynı zamanda, sektörün yatırımcı ve profesyonellerinin yanı sıra, gıda sanayi, sağlık gibi konulardaki paydaşları, uzman akademisyenleri, tüketicileri, medya mensuplarını, yüzbinlerce çiftçi ve tarım emekçisini bir araya getiren dev bir ekosistemin de ortak noktasıdır. Ülkemizin tüm meyve suyu üreticilerinin yanı sıra, ambalaj ve hammadde sağlayıcı firmaları da bünyesinde buluşturan MEYED, Uluslararası Meyve Suyu Üreticileri Federasyonu (IFU) ve Avrupa Meyve Suyu Birliği (AIJN) gibi çok uluslu platformlarda ülkemizi temsil etmektedir.

MEYED ayrıca, Avrupa Meyve Suyu Sektöründe Kar Amacı Gütmeyen Endüstriyel Öz Denetim Kuruluşu SGF (Sure-Global-Fair) ve bağımsız akredite laboratuvarlar ile iş birliği içerisinde, dürüst rekabet ve kalite kontrolünün sürdürülebilirliği için çalışmalar yapmaktadır. Sektörümüzün değer zincirini daha da güçlendirme yönündeki çalışmalarımızın yanı sıra, 2018 itibarı ile, ‘Meyve Suyu Yarar’ iletişim platformuna da start vermiş bulunuyoruz.

Meyve suyunun ve meyve suyu endüstrisinin sağladığı yararın, toplum gündeminde ve kolektif hafızada daha etkin bir yer edinmesini hedefliyoruz. "Meyve Suyu Yarar" demek için pek çok nedenimiz var. Endüstrimizin ürünlerinin, yani sağlıklı ambalajlarda geniş kesimlerin kolay erişimine sunulan meyve sularının, tıpkı meyvenin kendisi gibi, önemli bir vitamin, mineral ve antioksidan kaynağı olduğu; bu nedenle beslenme açısından insana yarar sağladığı, tüm dünyada kabul gören tartışılmaz bir gerçektir. Ancak, bu alanda itibarı ve uzmanlığı tartışma götürmez kişi ve kurumların görüşleri ortada iken, sağlıkla ilgili tartışmalar gündeme gelebiliyor. İşte bu noktada “Meyve Suyu Yarar” diyerek kendimizi net bir şekilde ifade edeceğiz. Yanlış bilgilendirmelerin, kafa karışıklığına neden olan argümanların karşısına, bilimsel gerçeklerle çıkacağız. Öte yandan meyvelerin, katma değerli, saklanabilir ürünler haline gelmesine, böylece zamandan ve mekandan bağımsız olarak tüketilebilmesine olanak sağlayan meyve suyu endüstrisi, zaman baskısının ortadan kalkması, ürün ve pazar çeşitlendirmesi nedeniyle tarım üreticisine yarar sağlar. Endüstrimizin farklı sektörleri de içine alarak oluşturduğu katma değer zinciri, ekonomi geneline yarar sağlar.

Meyve suyu, işlendiğinde cinsine göre meyveye oranla 4 katına dek daha değerli hale gelebilen ve doğası gereği en üst aşamada yerel kaynak ile üretilen bir ticari üründür. Meyve suyu endüstrisi, düzenli bir şekilde %90’ı aşan oranda dış ticaret fazlası ile ülkemiz ekonomisine, dış ticaret ve cari açık dengesine yarar sağlar. Diğer yandan endüstrileşirken küresel ısınma problemine yapısal çözüm sunan ender sektörlerden biri olan, temel hammaddesi ağaçlardan elde edilen endüstrimiz, kendi gelişimiyle iklim değişimi sorunun çözümüne yarar sağlar. İşte, “Meyve Suyu Yarar” diyerek, endüstrimizin sağladığı yararlar ve bu katma değerler bütününün de altını çizeceğiz.

Meyveciliğin, Türkiye’nin tarım stratejileri açısından önemini ve bu alanda sağladığımız yararları anlatacağız. Meyve suyunun ve meyve suyu endüstrisinin yararlarının toplum tarafından daha fazla bilinir olmasını sağlayıp, topluma yararlı endüstrimizin ve insana yararlı ürünümüzün itibarının, layık olduğu noktada kalmasını birlikte sağlayacağız. Bunun için kapsamlı ve uzun soluklu bir planlama ile hareket edeceğiz. 2018 yılı içerisinde hızlı, etkili, hissedilir adımlar atacağız; ancak bunlar tıpkı bir fidan gibi, çalışmalarımızın başlangıç aşamasını oluşturacak. Medyaya ve fikir önderlerine yönelik çalışmalar gerçekleştireceğiz, aynı zamanda günümüzün en önemli dinamiği sosyal medyanın gücünü de en etkin şekilde gerçekleştireceğiz. Endüstri içerisinde iş birliğimizin gücünü daha da ileriye taşıyacağız. Kamu kurumlarıyla yakın mesaimizi de sürdüreceğiz. Meyve suyu insan, meyve suyu ekonomi için yararlıdır. Öykümüzün özü bu. Tartışmasız gerçekleri konu alan bu öyküyü, bütünleşik bir anlatımla, tüm paydaşlarımızla paylaşacağız.

Meyve suyu sektörümüzün, dünya pazarında iyi bir konumu var. Son yıllarda ihracatımız ne durumda?
Endüstrimizin 2016 yılında TÜİK verilerine göre 183 Milyon ABD doları olarak gerçekleşen ihracatı, 2017 yılında yaklaşık yüzde 17’lik bir büyümeyle 215 Milyon ABD doları seviyesine çıktı. Meyve suyu ithalatı ise, 2017 yılında 16 milyon ABD doları olarak gerçekleşti, ki bir sene önce 18,3 milyon ABD doları seviyesinde idi. Doğal hammaddelerden, yerli kaynak kullanılarak ürettiğimiz meyve suyu, düzenli bir şekilde %90’ı aşan oranda dış ticaret fazlası ile ülkemiz ekonomisine yarıyor.

Rakamlarla meyve suyu sektörünün dünü, bugünü ve yarını hakkında bilgi alabilir miyiz?
2016 yılında 2,5 milyar TL düzeyinde gerçekleşen Türkiye meyve suyu pazarı (iç tüketim), 2017 yılında yüzde 8 büyüme ile 2,7 milyar TL düzeyinde gerçekleşti.

Ülkemizde içecek firmalarının teknolojik altyapısı ve ürün gamlarını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ülkemiz meyve suyu endüstrisi, teknik imkanlar bakımından dünya standartlarındadır. Özellikle ihracatçı firmalarımızın, dünyanın farklı coğrafyalarındaki farklı beklenti ve ülkemizde olduğu gibi küresel gıda pazarının genelinde var olan sıkı regülasyonlara uygun ürünler ürettiklerini kanıtlayan sertifika çeşitliliği bunun en önemli göstergelerinden biridir. Ürün gamları ise tüketicinin tercihlerine göre şekillenmektedir.

Meyve suyu endüstrisinin Türkiye’deki gelişimi hakkında neler söyleyebilirsiniz? Sektörü, dış ülkelerin pazarı ile kıyasladığınızda ortaya nasıl bir tablo çıkar?
Avrupa Meyve Suyu Birliği (AIJN) 2017 tarihli en son raporu çerçevesinde, bir önceki yılın dünya genelinde meyve suyu tüketimi, 35,9 milyon ton düzeyinde gerçekleşti. Bu pazarda büyük ağırlığın % 100 meyve sularında olduğu görülüyor. Dünya meyve suyu pazarı, yaklaşık 11,5 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşiyor. Küresel pazarda %100 meyve sularına artan eğilim, ülkemizin ihracatını artırma fırsatını beraberinde getiriyor. Meyve suyu endüstrisinin gelişimi, Türkiye’de meyveciliğin gelişimine de katkı yapıyor.

Ülkemizde kişi başı meyve suyu tüketim oranları ile meyvelere ve ürün çeşitlerine göre dağılımı hakkında bilgi alabilir miyiz? Sizce ülkemizdeki kişi başına düşen meyve suyu tüketimi yeterli midir?
Türkiye’de, 1970’li yılların başında kişi başına yarım litrenin altında kalan meyve suyu tüketimi, 2000’lerden sonra güçlü bir artış ivmesi gösterdi. 2016 yılında tüketim 8,7 litre seviyesinde ulaştı. Yine de, dünya ortalaması göz önüne alındığında, gidecek çok yolumuz var. Türk meyve suyu tüketicisinin en fazla tükettiği meyve suyu çeşidi ve tadı, şeftali nektarıdır. Şeftali nektarını sırasıyla, karışık, vişne ve kayısı nektarı takip etmektedir. %100 meyve sularında ise en çok elma suyu ve portakal suyu tüketilmektedir.

Tüketici meyve suyu alımlarında nelere dikkat etmeli?

Meyve suyu endüstrisinin ürünleri, tüketicilere sağlıklı ambalajlarla ulaşır. Öte yandan, kapağı açılmamış, fiziksel olarak zarar görmemiş, aşırı şekilde güneşe ya da rutubete maruz kalan ortamlarda saklanmayan ürünlere yönelmek gerekir. Meyve suyu ürünleri, koruyucu katkı maddesi içermezler. Meyve suları, doğal gıdaların hepsi gibi, hava ve ışıkla temas sonrası mikro organizmalar kaynaklı bozulmaya açık hale gelir. Tıpkı açıkta kalan peynirin ya da yoğurdun küflenmesi gibi. Bu nedenle, kapağı açılmış ürünlerin buzdolabında saklanması ve iki gün içerisinde tüketilmesi gerekmektedir.

Meyveyi kullanan işletmeler Türkiye’nin önemli bir sanayi üretim potansiyelini oluşturuyor. Ülkemizde meyve suyu üretiminde daha çok hangi meyveler tercih ediliyor?
Ülkemizin yıllık yaklaşık 20 milyon ton düzeyinde olan meyve üretiminin yaklaşık 1 milyon tonu, meyve suyu endüstrisinde işleniyor. Yeni tüketici trendleri ve beklentileri, bir yandan da ihracatı daha fazla artırma, tarım üreticisini daha fazla alımla destekleme fırsatı getiriyor. Tüketicimiz yoğunlukla şeftali, vişne, kayısı ve karışık meyve sularını tercih ediyor. Ardından çilek, elma, portakal, ananas gibi ürünler geliyor. Farklı nitelikte ürünlere de ilgi görüyoruz. Türkiye’de özellikle nektarlar, geleneksel olarak meyve sularına göre daha fazla ilgi görüyor.

Sektör temsilcilerimize ve tüketiciye tavsiyelerinizi alabilir miyiz?
Meyve suyu endüstrisi, insan beslenmesine, tarımsal kalkınma ve istihdama, ülke ekonomisine yarar sağlama azmini devam ettirmektedir. Ülkemize ve insanımıza katkılarımızı artırarak sürdüreceğiz. Tüketicilerin, eriştikleri bilgilerin sağlamasını yapmaları, onları tek taraflı bilgiler ile yanılgıya düşmekten koruyacaktır. Devletimiz, gıda konusunun geneli gibi, meyve suyu endüstrisini de büyük bir hassasiyetle denetlemektedir. Bu kontrol mekanizmalarına olan inancının korunması oldukça önem arz etmektedir. Tüketicilerimizin güvenle ve keyifle tükettiği her bir meyve suyu ürünü, ülkemizde meyveciliğe, tarıma, istihdama, Türkiye ekonomisine yarar sağlamaktadır.

Vermiş olduğunuz bilgiler için çok teşekkür ederiz.

RÖPORTAJLAR

DİĞER RÖPORTAJLAR